TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ ALEKSANDROWA ŁÓDZKIEGO

Plac Tadeusza Kościuszki w Aleksandrowie - widok współczesny
Plac Tadeusza Kościuszki w Aleksandrowie – widok współczesny

O Towarzystwie

Towarzystwo Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego to organizacja społeczna zrzeszająca ludzi, którzy dążą do poznania i popularyzacji wiedzy o przeszłości i współczesności tego miasta. Członkowie Towarzystwa pragną inicjować akcje społeczne i pobudzać mieszkańców w bieżącej działalności społeczno-kulturalnej na terenie miasta i gminy Aleksandrów Łódzki poprzez organizowanie spotkań, wykładów, prelekcji, kwest, prowadzenie działalności wydawniczej a także w innych formach. W naszym Towarzystwie pragniemy podtrzymywać więzi pomiędzy miłośnikami tego regionu jak również współpracujemy z zainteresowanymi osobami, szkołami oraz innymi instytucjami.

Historia organizacji

Towarzystwo Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego (w skrócie TPA) działa już od 44 lat. Zostało powołane podczas II Zjazdu Absolwentów Liceum Ogólnokształcącego w Aleksandrowie Łódzkim, z inicjatywy grupy uczestników. Osobowość prawną Towarzystwo nabyło z dniem 21 września 1979 roku, kiedy to Naczelnik Miasta i Gminy Aleksandrów Łódzki dokonał rejestracji i zatwierdził projekt statutu organizacji.

Pierwszy Zarząd TPA stanowili: Józef Pierlejewski – przewodniczący, Zenon Kozanecki i Tadeusz Królewicz – zastępcy przewodniczącego, Mikołaj Urbaniak – sekretarz oraz Krystyna Tyburska – skarbnik. Członkami – założycielami TPA byli ponadto: Wanda Bajkiewicz, Teresa Kwiatkowska, Stanisław Lichwała, Leszek Pierlejewski, Jan Roliński i Jan Szabela.

Kształt i zakres działalność Towarzystwa został określony w Statucie. Czytamy w nim, że TPA opiera się głównie na pracy społecznej swych członków oraz, że celem działalności Towarzystwa jest wszechstronny rozwój kulturalny, społeczny i gospodarczy miasta i gminy oraz zapewnienie miastu poczesnego miejsca w życiu kulturalnym i społecznym województwa i kraju. Zgodnie z tymi założeniami, w programie działalności TPA przyjęto trzy główne kierunki: uczestnictwo w bieżącej działalności społeczno-kulturalnej na terenie miasta i gminy Aleksandrów Łódzki i dokumentowanie przejawów tej działalności; przywołanie do świadomości obywateli historii naszego miasta i okolicznych wsi oraz utrwalenie drukiem tych informacji w publikacji pt. Aleksandrów wczoraj i dziś; wreszcie aktywizowanie jednostek i grup społecznych wokół działań użytecznych dla środowiska lokalnego.

TPA od 1983 roku wydaje corocznie swój periodyk Aleksandrów wczoraj i dziś (AWiD), w którym m.in. prezentuje najważniejsze wydarzenia z życia miasta i gminy w minionym roku kalendarzowym, publikuje mało znane lub nowo odkryte fakty z dziejów miasta w oparciu o materiały źródłowe i opracowania historyczne. Głównymi redaktorami tego wydawnictwa byli zasłużeni nauczyciele i działacze oświatowi: śp. Józef Pierlejewski (1983-1997) oraz śp. Zenon Kozanecki (1998-2015). Periodyk ten rozrósł się od formy skromnej czarno-białej bruszury (jednodniówki) do bogato ilustrowanych tomów (liczących po prawie 300 stron tekstu, z kolorowymi, profesjonalnie opracowanymi graficznie okładkami). Więcej na temat naszego rocznika, dostępnego także online, na tej stronie internetowej.

Warto również wspomnieć, że TPA doprowadziło do przywrócenia przedwojennych lub opracowało nowe projekty nazw ulic w mieście, np. 11 listopada, Józefa Piłsudskiego, Rafała Bratoszewskiego – założyciela Aleksandrowa. Towarzystwo było także inicjatorem „akcji cegiełkowej”, która doprowadziła do odrestaurowania najstarszego nagrobka na aleksandrowskim cmentarzu – grobu pierwszego pastora ewangelickiego Fryderyka Jerzego Tuve (zm. 1830). Opiniujemy wnioski o nadanie Honorowego Obywatelstwa Aleksandrowa.

grob_tuve
Odbudowany nagrobek pastora F. Tuve (2011)

Kolejną ważną inicjatywą naszego Towarzystwa jest zainicjowanie i współorganizowanie, trwających nieprzerwanie od 1983 roku Dni Aleksandrowa, które stały się już trwałym elementem tradycji lokalnej. Warto podkreślić, iż Dni Aleksandrowa to święto, które integruje społeczność miasta i gminy, wyzwala aktywność twórczą, uczula na problemy środowiska naturalnego, estetyki i porządku.

W 1992 r. pod patronatem TPA ukazał się pierwszy zarys historii Aleksandrowa pt. Aleksandrów Łódzki. Zarys dziejów 1816-1948 autorstwa Heleny Tukaj i Janusza Wróbla.

Codzienna działalność Towarzystwa, koncentruje się ona przede wszystkim na udziale naszych członków we wszelkiego typu uroczystościach organizowanych przez władze gminy i inne organizacje działające na rzecz aleksandrowian. W 2016 roku wyszliśmy w naszym działaniu poza granice gminy i wzięliśmy udział w pierwszym zjeździe bratnich towarzystw z terenu województwa łódzkiego zorganizowanym w Uniejowie przez przyjaciół tego miasta.

W ostatnich latach podjęliśmy starania w kierunku opracowania i wydania obszernej monografii historycznej Aleksandrowa Łódzkiego. Książka ta ukaże się w najbliższych latach pod redakcją prof. Jarosława Kity, historyka z Uniwersytetu Łódzkiego specjalizującego się w badaniach nad historią Polski w XIX wieku i zarazem prezesa Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Historycznego. Nad poszczególnymi rozdziałami pracuje już profesjonalny zespół autorski złożony z zawodowych historyków, historyczki sztuki, archeologa i etnolożki z Uniwersytetu Łódzkiego oraz nauczycieli i urzędników samorządowych związanych z Aleksandrowem, wśród których są także członkowie TPA. Opracowanie i wydanie monografii sfinansują władze miasta i gminy na czele z burmistrzem Jackiem Lipińskim i dyrektorem Biblioteki Miejskiej Krzysztofem Kozaneckim.

Aktualnym prezesem Towarzystwa Przyjaciół Aleksandrowa jest Leszek Pierlejewski, były zastępca burmistrza Aleksandrowa i radny, działacz samorządowy. Wśród członków Zarządu TPA znaczącą grupę stanowią emerytowani nauczyciele i działacze oświatowi.

Władze Towarzystwa

Leszek Pierlejewski - Prezes Zarządu TPA
Leszek Pierlejewski – Prezes Zarządu TPA (2016)

Prezydium Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego:

  • Leszek Pierlejewski – Prezes
  • Jadwiga Poturalska-Piluk – Wiceprezes
  • Teresa Stasiak – Wiceprezes
  • śp. Zofia Aleksandrowicz – Sekretarz
  • Ryszarda Lisowska – Skarbnik
Członkowie Zarządu TPA i Komisji Rewizyjnej (2016)
Członkowie Zarządu i Komisji Rewizyjnej Towarzystwa Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego (2016)

Członkowie Zarządu:

  • Kinga Kalina
  • Stanisław Lichwała
  • Tomasz Pietras
  • Krystyna Uziełło-Zwierzyńska

Komisja Rewizyjna:

  • śp. Krzysztof Czajkowski
  • śp. Barbara Nowak
  • Irmina Uziełło

Gospodarzem naszej dawnej siedziby (w budynku internatu liceum przy ul. Warszawskiej) był przez wiele lat

  • śp. Wiesław Wójcik.

Honorowi Prezesi TPA

  • śp. Józef Pierlejewski
  • śp. Zenon Kozanecki

Pożegnanie Przyjaciela

zenon

śp. Zenon Kozanecki (1929-2015)

18 października 2015 roku odszedł od nas na zawsze nasz Przyjaciel, nauczyciel, współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego, wieloletni Prezes towarzystwa i redaktor naczelny wydawnictwa „Aleksandrów wczoraj i dziś”. Był zawsze z nami na dobre i na złe, zawsze gotowy pomagać, służyć radą, żartujący i zawsze uśmiechnięty, uprzejmy i szanujący innych, szarmancki w stosunku do kobiet. Pan Zenon Kozanecki był na co dzień pogodnym człowiekiem, kulturalnym, oczytanym, eleganckim panem i niezawodnym przyjacielem. Jego pasją prywatną było wędkarstwo, a ostatnio dzięki synom Tomaszowi i Jarosławowi także żeglarstwo. Zawodowo pasjonowała Go pedagogika, był urodzonym nauczycielem i wychowawcą młodzieży. Prawie całe swoje życie zawodowe, poza krótkim epizodem po studiach, poświęcił pracy pedagoga w Aleksandrowie, swoim rodzinnym mieście. Był wieloletnim dyrektorem Zespołu Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica. Uwielbiał Aleksandrów Łódzki, swoją „małą ojczyznę”, jak nikt inny znał jego historię, mieszkańców i ich losy. Wiedział o naszym mieście wszystko. Cenił sobie przemiany na lepsze, jakie zachodziły w Aleksandrowie, chwalił jego piękno, cieszył się jego rosnącą pozycją w kraju. Jako rdzenny aleksandrowianin znał prawie wszystkich mieszkańców miasta, wielu z nich wykształcił. Jego także wszyscy znali i cenili jako człowieka i aleksandrowianina. Zapamiętamy Go wszyscy chodzącego po mieście, rozdającego wokoło uśmiechy i serdeczności, lubiącego porozmawiać z każdym, niezależnie od jego statusu. Dla mieszkańców naszego miasta stanowił wzór człowieka, obywatela, pedagoga wychowawcy młodzieży.

Aktualności

  • Miło nam poinformować, że redakcja rocznika „Aleksandrów wczoraj i dziś”, wydawanego od 40 lat przez Towarzystwo Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego – otrzymała nagrodę SUPEREKSLIBRIS! Te ważną w województwie łódzkim nagrodę ustanowiła Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Józefa Piłsudskiego w Łodzi i przyznaje je za wybitne osiągnięcia w dziedzinie popularyzacji naszego regionu. SUPEREKSLIBRIS oraz ZŁOTY EKSLIBRIS to ważne nagrody, które są od lat w posiadaniu zasłużonych, stowarzyszeń, pracowników naukowych wyższych uczelni i tych którzy pokochali historię lokalną. Uroczyste wręczenie tegorocznych nagród miało miejsce 29 maja 2023 roku w siedzibie WBP. Cieszymy się ogromnie z tego wspaniałego wyróżnienia, jednocześnie namawiając Państwa do nadsyłania materiałów historycznych typu – zdjęcia z opisami, stare dokumenty, czy opowieści pradziadków, byśmy nadal mogli publikować ciekawostki związane z dawnymi dziejami naszej gminy, jak również czasem obecnym, który też przecież kiedyś zostanie historią. Towarzystwo Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego pragnie podziękować wszystkim osobom, które wniosły znaczący wkład w powstanie publikacji „Aleksandrów wczoraj i dziś”.  Proszę o przesyłanie materiałów historycznych na potrzeby monografii historycznej i muzeum na adres: ack@alebiblioteka.pl (Kinga Kalina) lub dostarczanie ich do Aleksandrowskiego Centrum Kultury (ul. L. Waryńskiego 22/26).

Kontakt

Adres e-mail Prezesa TPA:
lechu47@gazeta.pl

Adres pocztowy i miejsce zebrań Zarządu TPA:

Towarzystwo Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego
ul. 11 Listopada 2, 95-070 Aleksandrów Łódzki